Sławni Polacy - pisarze i poeci

MIKOŁAJ REJ
1505 - 1569

Uznawany za ojca literatury polskiej. Niewykształcony, genialny samouk, poeta uznany za życia. Po nadejściu nowinek reformacji - działacz religijny, często broniący w sądach swoich współwyznawców. Człowiek bardzo zamożny dzięki prowadzonym z powodzeniem,rozległych operacjom finansowym. Autor Postylli - XVI- wiecznego bestselleru.

KALENDARIUM
4 lutego 1505 - w Żurawnie pod Haliczem urodził się Mikołaj Rej, syn Stanisława, dziedzica Topoli i Barbary z Herburtów Żurawińskiej
1514 - 1518 - nauka w Skalmierzu i Lwowie
1518 - wyjazd na Akademię Krakowską
1525 - służba na dworze Andrzeja Tęczyńskiego
1529 - śmierć ojca i objęcie Topoli
1531 - przeprowacka na ziemię chełmską po ślubie z Zofią Kosnówną
ok. 1541 - przyjęcie protestantyzmu
1543 - Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem Wójtem Plebanem
1543 - 1564 - wielokrotne poselstwa na sejm
1546 - Psałterz Dawidów, w nagrodę za ten utwór poeta otrzymuje od króla wieś Temerowce
1549, 1550, 1564 - głosne obrony współwyznawców przed królem i biskupemi
1557 - Postylla
1558 - Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego
1562 - zbiór epigramtów Zwierzyniec
1567 - 1568 - Zwierciadło, zawierające Żywot człowieka poczciwego
między 8 września a 4 pażdziernika 1569 - śmierć poety w Rejowcu

Wydając Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego, Rej był mjuż pięćdziesięcioletnim, znanym i popularnym pisarzem. Swojej pozycji nie osiągnął jednak dzięki długim i dogłębnymn studiom, jakie odbywali inni twórcy jego epoki. Oddany bowiem do szkół w Skalmerzu i Lwowie ,,i tam się też nic nie nauczył, bawiąc się między przyje czasu, jaki spędził w Akademi Krakowskiej, gdzie wytrzymał tylko rok. Później wrócił do rodzinnego Żurawna, by oddawać się do woli łowieniu ryb i myślie spędzać czas ,,bąki zbijając" po polach. Jedyną, praktyczną naukę odebrał na dworze magnackim Tęczyńskich, w kancelarii wojewody.
Po śmierci ojca 24-letni Mikołaj zajął się majątkiem i został ziemianinem. Uzyskane wtedy gospodarskie doświadczenie wykorzystał póżniej w Żywocie człowieka poczciwego, ukazującym ukroki i pożytki życia na wsi. W dziedzicznej Topoli nie mieszkał jednak dłenił się z Zofią Kosnówką, siostrzenicą arcybiskupa Iwońskiego i wyprowadził na ziemię chełmską. Nie piastując żadnego urzędu państwowego, brał żywy udział w życiu publicznym kraju, przedewszystkim posłując na sejm. Jako działacz kalwiński stawał kilka razy w sądzie w obronie współwyznawców (np. księdza katolickiego, który ożenił się i zmienił wiarę).

Dworek Mikołaja Reja w Nagłowicach

Dzieła Reja powstały niemal przez całe jego życie. Utworom tym, pisanym prostym językiem zarzucano brak filologicznej doskonałości. Ich autorowi natomiast - niedostateczną eruducję i brak wykształcenia. Popularność jego książek bulwersowała przeciwników, skoro mówili, że autor ,,lata swoje w żarciech, karciech i rymowaniu sprawił, nie teologii się uczył''. Rej polszczyzną swoich utworów próbował przekazać to, co do tej pory wyrażano tylko za pomocą łaciny, dlatego nazwano go później ,,ojcem języka polskiego". Zmarł w założonym przez siebie Rejowcu, będąc zamożnym człowiekiem, uznanym i cenionym pisarzem, pozostawiając liczne potomstwo: trzech synów i pięć córek.

Pomnik Mikołaja Reja